معاون فرهنگی وزیر ورزش و جوانان :نتیجه‌گرایی صرف آفت فرهنگی فوتبال ماست

 تعریف شما از فرهنگ ورزش یا بهتر بگویم فرهنگ در فوتبال چیست ؟

این موضوع بحث مفصلی است و می توان از زوایای مختلف به آن ورود کرد. در نگاهی اجمالی باید گفت کلیت موضوع ورزش و خصوصا فوتبال فرهنگی است. ورزش و فوتبال ابعاد مختلفی دارد ولی یک موضوع و مبحث آن فرهنگی است از این حیث که تاثیرگذار و جریان ساز است. از طریق ورزش کارهای بزرگی انجام شده که این مساله به جنس ورزش برمی‌گردد. ورزش و فوتبال می توانند یک ابزار تربیتی تاثیرگذار در اجتماع باشند. کارکردهای جهانی این دو را در رویدادهای بزرگ ورزشی می‌بینیم و این یکی از دلایلی است که کشورها برای کسب میزبانی رقابت ها بسیار جدی تلاش می کنند چرا که ورزش تاثیرات مثبت فرهنگی و اجتماعی دارد. می بینید افراد و اشخاصی یا سازمانهایی که در عرصه های سیاسی، اقتصادی و صنعتی در حال فعالیت هستند برای بدست آوردن بستر و زمینه ای مناسب سراغ ورزش و فوتبال می‌روند. جنس ورزش و فوتبال فرهنگی است و این نکته می تواند به عنوان شاخص مورد توجه قرار بگیرد. اگر ورزش در جامعه ای از رتبه بالایی برخوردار باشد می تواند نشانگر توسعه فرهنگی باشد. وقتی فوتبال کشوری پیشرفت می کند یعنی سرمایه گذاری زیادی در این حوزه انجام داده اند و این ارتقا می‌تواند وضعیت بخش های دیگر جامعه را نیز  بهبود بخشد. فوتبال در بین اقشار مختلف محبوبیت دارد جنس و سن نمی شناسد. جنس این پدیده خاص است. باید نگاه ویژه ای به آن داشته باشیم و ورزش را فقط در حد تفریح و سرگرمی نبینیم. فوتبال ابعاد گسترده‌ای دارد پیروز کسی است که توجه و سرمایه گذاری بیشتری کرده باشد.

 وضعیت کلی فرهنگ فوتبال ما را چگونه ارزیابی می کنید ؟

من برای پاسخ به این سوال شما از زاویه کارشناسی  نگاه می کنم و باید بگویم نقد قابل توجهی به فرهنگ فوتبال وارد است. متاسفانه در این سالها نگاه فرهنگی به فوتبال نشده است. ما در نگاه های کلان مدیریتی از دید همه جانبه به ورزش و خصوصا فوتبال غافل بوده ایم. نتوانستیم از ظرفیت های ایجاد شده استفاده کنیم. شما ببینید وقتی مسابقه ای در سطح جهانی برگزار می شود چقدر می تواند در فضای عمومی جامعه تاثیرگذار باشد ؟ ما چقدر توانسته‌ایم در ایجاد حس مثبت تاثیرگذار باشیم ؟ به نظر من نگاه به ورزش همه جانبه نبوده و بسیار جزئی نگاه کرده‌ایم. باید رویکردمان را عوض کنیم. باید بتوانیم از هر رویداد فوتبالی در کشورمان بهره برداری فرهنگی کرده و انرژی مثبتی را به علاقه مندان و هواداران منتقل کنیم. آیا تا کنون چنین کاری انجام داده‌ایم ؟ شما ببینید تماشای یک مسابقه فوتبال  خارجی که این روزها از تلویزیون پخش می شود علاوه بر پرکردن اوقات فراغت میلیونها بیننده ، صرفنظر از نتیجه آن ، چه لذتی را به علاقه مندان منتقل می کند ؟!حال سوال اینجا است ما چقدر توانسته ایم همین وضعیت را در فوتبال‌مان حاکم کنیم ؟ به نظر من وزارت ورزش و جوانان یا فدراسیون رویداد ورزشی را صرفا یک اتفاق با برد و باخت نبینند. این مسابقه در دل یک رویداد بزرگتر که فرهنگی است جای می گیرد که باید در این مورد از قبل فکر و در مورد آن برنامه ریزی کرد   کما اینکه سایر کشورهای دنیا چنین کاری انجام می دهند. اگر ما جام جهانی را مصاف 32 تیم و مشخص شدن قهرمان جهان ببینیم یعنی سطح مسابقات و این رخداد را کوچک دیده ایم. جمعیتی که درگیر این فستیوال می شوند قطعا از همه مسائل تاثیرخواهند گرفت. عوارضی که بدلیل بی توجهی ها به مسائل فرهنگی  شده باعث دلزدگی هواداران و تماشاگران فوتبال ما ایجادشده است. همه دست اندرکاران فوتبال و کسانی که در این چرخه فعالیت می کنند باید به مسئولیتی که بر عهده آنان است واقف باشند و بدانند که جنس فوتبال فرهنگی است. همه ابعاد یک مسابقه را باید بررسی کرد و در مورد تاثیرپذیری آن دقت نمود. اشراف در این زمینه از سوی مسئولین وجود ندارد و یا اینکه کمرنگ است. دست اندرکاران باید متوجه این نگاه شوند و اگر لازم باشد باید آموزش ببینند. آیا بدون گواهینامه می توان رانندگی کرد ؟ آیا  ما در لیگ مان یک License تعریف کرده ایم که مشخص کنیم چه افرادی با چه مشخصاتی می توانند در فوتبال فعالیت کنند ؟ بنابراین یک مسئولیت مهم در باشگاهها این است که صلاحیت دست اندرکاران مورد بررسی قرار گرفته و روی عملکرد آنان نظارت شود.

 باشگاههای ما لقب فرهنگی دارند ولی عملا خبری از کارهای فرهنگی نیست ! مدیران هم البته مشکلات مالی را دلیل عمده عدم انجام این امور می دانند. در این زمینه چه نظری دارید ؟

بیان کردن این مساله یعنی فرار ! اولا پسوند فرهنگی باشگاههای ما نمایشی است. در واقع آن چیزی که به عنوان محصول ارائه می دهیم طبعا استفاده ابزاری است. شما در گفتار یک باشگاه متاسفانه کمتر رد و نشانی از فرهنگ می بینید ! مشکل مالی ، بحث اعتبار مالی قابل پذیرش نیست چرا که وقتی مبالغ و ارقام قراردادها اعلام می شود می بینیم  نجومی است بنابراین  اگر حتی یک درصد مجموع قراردادها  صرف امور فرهنگی شود قطعا وضعیت تغییر می کند . نه تنها در باشگاهها بلکه در سایر بنگاهها و مراکز مدیریت نقش اصلی را ایفا می کند. اگر جنس مدیر فرهنگی باشد قطعا در این زمینه تاثیرگذار خواهد بود. اگر مدیری سنخیتی با فرهنگ نداشته باشداین مساله در کردار و رفتارش مشهود بوده و بالطبع به سایر عوامل باشگاه نیز سرایت می کند. ایراد اساسی در مدیریت‌هاست باشگاههایی را می بینیم که مسائل ضد فرهنگ کمتری دارند. دلیل این مساله به مدیریت آنها برمی گردد اینکه به اصولی پایبند هستند.

 شما به عنوان معاون فرهنگی وزیر ورزش و جوانان فعالیت دارید. در این زمینه با توجه به نامگذاری سال 93 تحت عنوان «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی »چه برنامه ای دارید ؟

طبعا بحث های تعاملی با تک تک فدراسیون ها و باشگاهها وجود دارد. واقعیت این است که در سالهای گذشته این بخش به نوعی  تعطیل بوده و دراین حوزه رویکرد کلانی نداشته‌اند. حتما برنامه جدی وجود دارد. رویکردهایمان با سیاستی که در پاسخ های بالا گفته شد خواهد بود. ما فرهنگ را جدای از ورزش نمی دانیم و البته ورزش را در دل فرهنگ می بینیم. وزارت ورزش و جوانان و زیر مجموعه اش قبل از اینکه ورزشی باشند فرهنگی است. جامعه از این مجموعه و باشگاهها انتظار دارند قبل از اینکه ورزشی باشند نهادی فرهنگی محسوب شوند. انتظار است محصولاتی که ارائه می شود دارای نگاه فرهنگ حاکم باشد. در باشگاههای بزرگ جهان می بینید که خبر از شعار نیست ولی رفتارشان نشان دهنده این است که به اصولی پایبند هستند مردم ما چیزی کمتراز آنها ندارند. باید از شعار بکاهیم و به این سمت حرکت کنیم که جوهر ورزش فرهنگ و پایبندی به اصول است. ما اگر بتوانیم این مساله که ورزش و فوتبال از جنس فرهنگ است را عمومی کنیم کار بزرگی انجام داده‌ایم‌.   باید ساز و کار مربوطه را ایجاد کنیم و بر این مبنا به مدیران ارشد مسئولیت واگذار کنیم. متاسفانه برای انتخاب یک مدیر به تنها خصوصیتی که توجه نمی شد صلاحیت فرهنگی شخص بود. اگر این تفکر را حاکم کنیم شرایط مدیریتی عوض می شود. نتیجه گرایی صرف یک آفت فرهنگی است که فوتبال ما به آن مبتلا شده است. در سال 93 برنامه هایی داریم برای اردوی تیم های مختلف ورزشی که به مسابقات بین المللی اعزام می شوند. همچنین نشست هایی داریم تا بتوانیم در شرایط فرهنگی ورزش کشور تغییرات محسوسی ایجاد کنیم و رضایت‌مندی مردم را بالا ببریم.